Przemysław Branas
Praca–technika
Otwarcie wystawy: 15 września (czwartek), godz. 19.00 CSW Zamek Ujazdowski
Wystawa czynna do 9 października 2016.
Wstęp na wystawy w Bank Pekao Project Room jest bezpłatny.
Kurator: Wojciech Szymański
Koordynator Bank Pekao Project Room 2016: Kamil Kuskowski
Koordynator wystawy: Michał Grzegorzek
W czerwcu 1929 pochowano w Tarnowie zwłoki zmarłego w 1850 r. gen. Józefa Bema. Zanim jednak szczątki bohatera narodowego Polski, Węgier i Turcji trafiły do rodzinnego miasta, poddano je ekshumacji z pierwotnego miejsca pochówku – muzułmańskiego cmentarza w Aleppo w Syrii. Wykopany w Aleppo generał wyruszył pociągiem do domu.
Pochówek odbył się we wzniesionym na tę okazję mauzoleum i wpisywał się w politykę historyczną prowadzoną przez władze II Rzeczpospolitej. Składały się na nią odbywające się w l. 20. powtórne pochówki bohaterów i wieszczów narodowych – jak np. w 1927 Juliusza Słowackiego, którego ciało sprowadzono z Paryża do Krakowa. W 1925 pochowano w Warszawie ekshumowane we Lwowie ciało żołnierza, który stał się Nieznanym Żołnierzem.
Wykorzystanie postaci generała Bema przez politykę historyczną II RP jest interesujące dlatego, że pochówek odczytywać można w kontekście ówczesnej polskiej polityki zagranicznej i utopijnej idei międzymorza – sojuszu państw położonych między Bałtykiem a Morzem Czarnym. Przejazd ciała przez Turcję i kraje Europy Środkowej był okazją do zamanifestowania dobrych stosunków z tymi państwami, a także historycznych więzi istniejących między nimi. Generałowi hołd oddawano w Stambule, a na węgierskich stacjach, przez które przejeżdżał pociąg, witały go tłumy. W Budapeszcie przewieziono ciało do Muzeum Narodowego, gdzie wystawiono je na widok publiczny.
W 2016 r. Przemysław Branas udał się w podróż z Tarnowa do Aleppo, usiłując w odwrotnym kierunku pokonać trasę, którą ponad osiemdziesiąt lat wcześniej przebyło ciało generała. Podróż artysty była nie tylko przewrotnym powtórzeniem historii z 1929 r. – była też performansem w czasach, które same nieporadnie powtarzają historię. W czasach ponownych pochówków bohaterów, kiedy odświeżana jest idea międzymorza, a Polska stawiana jest obok Węgier i Turcji. Podróż artysty odbyła się w czasie toczącej się w Syrii wojny. Wystawa prezentuje jej zapis wideo, fotografie wykonane na początku i końcu drogi oraz prace powstałe wokół historii życia i życia po życiu generała Bema.
Przemysław Branas
ur. w 1987 roku, doktorant Interdyscyplinarnych Studiów Doktoranckich Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu. Absolwent Wydziału Intermediów Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Brał udział m.in. w festiwalu Embodied Action (Hong Kong, 2016),GUYU ACTION Performance Art Festival (Chiny, 2016), Polish Performance Night (Le Lieu Gallery, Quebec, 2014). Autor wystaw indywidualnych Moro (Galeria Wschodnia, Łódź, 2013) oraz wystawy Czkawka w ramach Miesiąca Fotografii w Krakowie (MOCAK, Kraków, 2014). Stypendysta Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2013). Laureat nagrody Fundacji Gray House Szara Kamienica (2015).
Podziękowania od artysty dla: Biuro Wystaw Artystycznych w Tarnowie, Muzeum Okręgowe w Tarnowie, Mustafa Boga, Ahmet Adem Saglam, Studio FILMLOVE, Fundacja RazemPamoja