KA-MU-FLAŻ
Wystawa finalistów konkursu Fundacji Grey House
Artyści: Michalina Bigaj, Bartek Buczek, Maciej Cholewa, Kamil Kukla, Ewa Sadowska
Otwarcie i ogłoszenie wyników: 3.12.2016, godz. 19:00
Galeria Szara Kamienica
Wystawa: 4.12.2016 – 5.01.2017
Kuratorzy: Piotr Sikora i Katarzyna Wincenciak
KA-MU-FLAŻ
Sztuka której nie widać. Oczywiście nie znaczy to wcale, że jej nie ma! Technika mimikry czy w tym wypadku kamufla- żu jest o tyle skuteczna, o ile pozwala przenikać wielorakie przestrzenie, nisze i okoliczności. Sztuka w swojej hybrydycznej naturze powinna przecież być ponad podziałami, środowiskami, dziedzinami i porządkami. Powinna pojawiać się i znikać, zarazem trzymając się na dystans od historii niesławnych szat ce- sarza. Kluczową postacią jest w tym wypadku figura autora, który bądź pomoże w procesie interpretacji, bądź z radością dziecka rzuci w tłum hasło: To jest sztuka!? Nie widać.
Tegoroczna wystawa finalistów nagrody Fundacji Grey House rozciąga się na osi dwóch pojęć: artysta vs spo- łeczeństwo i natura vs kultu- ra. Ułożenie ich w antagonistycznym zestawieniu będzie pomocne w analizie nie tylko sztuki prezentowanej na wystawie, ale przede wszystkim postaci stojącej za nią autorki/autora: sztafażu, czarnego charakteru, obserwatora realnego i nadrealnego, trickstera. Oto artysta, a społeczeństwo? Wiadomo. Społeczeństwo jest niemiłe.
Zabawmy się zatem w psychoanalityka, rozszyfrowując kto i co kryje się pod tytułowym kamuflażem? Już sama aranżacja wystawy, wyjątkowo gęstej w tym roku, nie ułatwi nam zadania. Próżno szukać podpisów pod obrazkami i jasnych granic pomiędzy realizacjami poszczególnych twórców. Prace organicznie reagują na siebie, naturalnie stapiają się w jedną całość i tworzą idealny kamuflaż dla stojącej nad nimi idei konkursu.
Prezentowani artyści stosują różne strategie mimikry: dopasowywanie się, wtapianie w środowisko (zarówno naturalne, jak i społeczne), obojętne stanie z boku, żeby przy nadarzającej się okazji choćby na chwilę włączyć się do rozgrywki. W potrzebie kamuflażu unaocznia się nieprzystawalność, bądź wrogość zderzających się ze sobą światów.
W przypadku prac Bartka Buczka narzuca się maksyma, że najlepszą obroną jest atak. Artysta nie podejmuje go jednak sam, zostawiając brudną robotę czarnemu charakterowi - w której to roli występuje jego black metalowe alter ego. Dla Michaliny Bigaj kamuflaż przejawia się w bardziej dosłownym zespoleniu z naturą. Delikatna, uspokojona przyroda zostawia na artystce piętno, czasem bolesne. W nim unaocznia się pierwotne napięcie pomiędzy naturalnym pięknem, a ornamentalną estetyzacją. Temat mimikry rozwija w swojej pracy Maciej Cholewa, pozwalając wzrokowi widza błądzić w poszukiwaniu postaci ludzkiej umiejętnie zakamuflowanej w roślinnym gąszczu. Jego praca najsilniej dotyka tematu maskowania i postaci obserwatora badającego język dokumentalnej narracji.
Oglądając realizacje Ewy Sadowskiej, podglądamy artystkę w sieci relacji międzyludz- kich – w tym wypadku w mikro skali rodziny. Niewiele dzieli ją od skali makro i pytania: jak współcześni, młodzi artyści funkcjonują w szerszej perspektywie relacji społecznych, czy są zauważalni, ba, doceniani? Kamil Kukla w swoich obrazach wychodzi od form organicznych, przetwarzając je tak długo, aż ulegają zatraceniu, dostosowując się do abstrakcyjnego gestu malarskiego. Sztuka bierze odwet i to ona zaczyna dyktować warunki naturze.